Με την Ευρώπη να βρίσκεται στο χείλος ενός εμπορικού πολέμου με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι 27 Ευρωπαίοι Επίτροποι της ΕΕ προετοιμάζονται για μια από τις πιο κρίσιμες συναντήσεις στις Βρυξέλλες, τη διαμόρφωση του επόμενου επταετούς προϋπολογισμού της Ένωσης.
Αγρότες, νεοφυείς επιχειρήσεις και το λόμπι της άμυνας έχουν όλοι συμφέροντα από τον προϋπολογισμό, ο οποίος σήμερα ανέρχεται σε 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ. Όλοι αγωνίζονται σθεναρά για να διατηρήσουν το μερίδιό τους, ενόψει των ενδεχόμενων περικοπών που εξετάζει η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Εύκολα θα μπορούσε κανείς να απορρίψει αυτή τη συζήτηση ως «τεχνική λεπτομέρεια». Ωστόσο, η μεταρρύθμιση αυτού του τεράστιου χρηματοδοτικού εργαλείου ενδέχεται να αποτελέσει είτε το μεγαλύτερο επίτευγμα της Φον Ντερ Λάιεν, είτε ένα πολιτικό φιάσκο. Όπως έχει δηλώσει και ο πρώην Επίτροπος Προϋπολογισμού της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν:
«Ο προϋπολογισμός είναι πολιτική σε αριθμούς» και οι τελευταίες εβδομάδες εντατικών διαπραγματεύσεων για το σχέδιο δαπανών που θα ισχύσει από το 2028 το αποδεικνύουν.
Οι συγκρούσεις εντός της Επιτροπής εντείνονται. Πολλοί Επίτροποι αντιδρούν έντονα στις προτάσεις της Φον Ντερ Λάιεν να εγκαταλείψει τα αγαπημένα τους προγράμματα. Οι κυβερνήσεις στέλνουν οργισμένα μηνύματα στις Βρυξέλλες, ενώ οι αγρότες απειλούν με νέες μαζικές κινητοποιήσεις.
Ο Μασιμιλιάνο Τζιανσάντι επικεφαλής του ισχυρού αγροτικού λόμπι Copa δηλώσε: «Έχω το τρακτέρ και είμαι έτοιμος».
Λίγες ημέρες πριν η Φον Ντερ Λάιεν παρουσιάσει επισήμως την πρότασή της, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται εντατικά στο Berlaymont. Οι Επίτροποι και οι ανώτεροι σύμβουλοί τους καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήματα-κλειδιά: Ποιο θα είναι το συνολικό ύψος του νέου προϋπολογισμού; Ποιοι φόροι θα εισαχθούν για την αποπληρωμή του κοινού χρέους της ΕΕ; Θα συνεχίσουν να έχουν προτεραιότητα οι αγροτικές περιφέρειες;
Σε μια εποχή δημοσιονομικής πίεσης και χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης, η ΕΕ θα πρέπει να κάνει περισσότερα με τα ίδια ή και λιγότερα χρήματα.
Το τμήμα προϋπολογισμού της Επιτροπής φέρεται να εξετάζει περικοπές έως και 20% στους γεωργικούς και περιφερειακούς προϋπολογισμούς, οι οποίοι σήμερα απορροφούν τα δύο τρίτα των πόρων της ΕΕ. Η ιδέα είναι να εξοικονομηθούν κονδύλια για άμυνα, καινοτομία και αντιμετώπιση κλιματικών καταστροφών.
Ακόμη κάθε απόπειρα περικοπής σε αυτούς τους τομείς συναντά σθεναρή αντίσταση από ισχυρές συμμαχίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, που εκπροσωπούν τις αγροτικές περιοχές και τα παραδοσιακά λόμπι.
Νέοι φόροι- Ποιοι και πώς;
Η Επιτροπή πιέζεται να εξασφαλίσει σταθερούς «ίδιους πόρους», δηλαδή νέες πηγές εσόδων σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου να εξυπηρετήσει το κοινό χρέος ύψους 25 έως 30 δισ. ευρώ ετησίως που προέκυψε μετά την πανδημική κρίση. (COVID-19).
Σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο που έχει στην κατοχή του Politico, η Επιτροπή εξετάζει: φόρο σε μη ανακυκλωμένα ηλεκτρονικά απόβλητα, φόρο σε προϊόντα καπνού και φόρο για μεγάλες επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 50 εκατ. ευρώ.
Αυτές οι ιδέες προστίθενται σε παλαιότερες προτάσεις, όπως ο συνοριακός φόρος άνθρακα και η επιβολή φόρου επί των εσόδων από το σύστημα εμπορίας εκπομπών. Ωστόσο, κάθε πρόταση προσκρούει σε διαφορετικές αντιστάσεις από τα κράτη-μέλη, καθιστώντας την ομοφωνία εξαιρετικά δύσκολη.
Κατά τις προηγούμενες διαπραγματεύσεις η ΕΕ είχε δεσμευθεί να αφιερώσει τουλάχιστον 30% του προϋπολογισμού σε κλιματικές δράσεις. Με την άνοδο των δεξιών κομμάτων και την αυξανόμενη πίεση για οικονομική ανταγωνιστικότητα, η «πράσινη ατζέντα» φαίνεται να χάνει έδαφος.
Η Ισπανίδα Επίτροπος για το Κλίμα Τερέζα Ριμπέρα, δίνει μάχη για να διατηρηθεί ή ακόμη και να ενισχυθεί ο πράσινος στόχος, επιχειρώντας να αποδείξει πως η ΕΕ δεν εγκαταλείπει το περιβαλλοντικό της όραμα.
Τέλος η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν έχει περιορισμένο χρόνο για να λάβει κρίσιμες αποφάσεις όχι μόνο για το κλίμα, αλλά και για το σύνολο των νέων δημοσιονομικών προτεραιοτήτων της Ένωσης.
Πηγή:Politico