Το φάντασμα της ακροδεξιάς εμφανίστηκε και στην Ιαπωνία

Με σύνθημα «Πρώτα η Ιαπωνία», το ακροδεξιό λαϊκιστικό κόμμα Σανσέιτο, με επικεφαλής τον Σοχέι Καμίγια, ήταν ο μεγάλος κερδισμένος των εκλογών που έγιναν στην Ιαπωνία για την Άνω Βουλή, καθώς κέρδισε 14 έδρες, την ώρα που το κυβερνών δεξιό κόμμα έχανε την πλειοψηφία.

Το Σανσέιτο, το οποίο δημιουργήθηκε στο YouTube κατά τη διάρκεια της πανδημίας και διέδιδε θεωρίες συνωμοσίας για τα εμβόλια και τις παγκόσμιες ελίτ, διεύρυνε την απήχησή του πριν από τις εκλογές, κυρίως με πύρινους λόγους και ρητορική κατά των μεταναστών. 

Λόγω της απώλειας της πλειοψηφίας από τον κυβερνητικό συνασπισμό, η κυβέρνηση θα χρειάζεται την στήριξη και άλλων κομάτων της αντιπολίτευσης για την άσκηση του κυβερνητικού έργου, με το Σανσέιτο ενδεχομένως να έχει σήμαινοντα ρόλο την επαύριο των εκλογών.

Το προεκλογικό μήνυμα του κόμματος βρήκε απήχηση στην Ιαπωνία, όπου ο παγκόσμιος πληθωρισμός και η υποτίμηση του γεν έχουν οδηγήσει σε αύξηση του κόστους διαβίωσης, ιδιαίτερα στα είδη διατροφής, έπειτα από δεκαετίες σχεδόν σταθερών τιμών.

Η τιμή του ρυζιού στην Ιαπωνία σχεδόν διπλασιάστηκε μέσα σε έναν χρόνο (έως τον Ιούνιο), προκαλώντας πολιτική κρίση και οδηγώντας στην παραίτηση ενός υπουργού.

Οι μισθοί δεν έχουν συμβαδίσει με την αύξηση του κόστους ζωής με αποτέλεσμα η απαισιοδοξία να είναι διάχυτη στον ιαπωνικό λαό.

Οι χαμηλόμισθοι πολίτες πλήττονται περισσότερο και από αυτή τη δεξαμενή αντλεί τη στήριξή του το Σανσέιτο.

«Πολλοί από τους υποστηρικτές του είναι απογοητευμένοι πολίτες που θεωρούν πως τα κυρίαρχα κόμματα δεν έχουν τίποτα να τους προσφέρουν», ανέφερε ο Michael Cucek, ειδικός στην ιαπωνική πολιτική στο Temple University του Τόκιο, πριν από τις εκλογές.

Το μανιφέστο του Σανσέιτο

Το Σανσέιτο μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα τυπικό ακροδεξιό και λαϊκιστικό κόμμα το οποίο εμπνέεται εν πολλοίς και από τον Τραμπ.

Μερικές θέσεις του κόμματος είναι οι εξής:

• Επιστροφή στις παραδοσιακές οικογενειακές αξίες
• Κατάργηση του νόμου για την προώθηση της κατανόησης των ΛΟΑΤΚΙ+
• Προστασία της μοναδικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Ιαπωνίας
• Περιορισμό της μετανάστευσης
• Καθολικό μηνιαίο επίδομα τέκνων ύψους 100.000 γιεν (περίπου 500 / 670 δολάρια)
• Διακοπή επιδομάτων πρόνοιας σε μη Ιάπωνες

«Αντι-μεταναστευτικά συνθήματα που κάποτε θεωρούνταν ταμπού, πλέον εκφράζονται ανοιχτά», δήλωσε ο Jeffrey Hall, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Kanda του Τόκιο, ειδικός στην ιαπωνική ακροδεξιά.

Σημείωσε την έντονη διαδικτυακή παρουσία του κόμματος, την απήχησή του σε νεαρούς άνδρες και την ανησυχία που εκδηλώνει για την αλλοίωση της πολιτιστικής ταυτότητας λόγω της μετανάστευσης.

Ο επικεφαλής του κόμματος, Σόχει Καμίγια, ο οποίος είναι πρώην υπεύθυνος σούπερ μάρκετ και καθηγητής αγγλικών, δηλώνει ότι εμπνέεται από το «τολμηρό πολιτικό ύφος» του Ντόναλντ Τραμπ, ενώ στην Ιαπωνία έχει συγκριθεί με ακροδεξιά, αντιμεταναστευτικά κόμματα της Ευρώπης, όπως το AfD της Γερμανίας και το Reform UK στη Βρετανία.

«Στο παρελθόν, όποιος μιλούσε για μετανάστευση δεχόταν επιθέσεις από την αριστερά. Και εμείς δεχόμαστε επιθέσεις, αλλά ταυτόχρονα κερδίζουμε υποστήριξη», δήλωσε ο Καμίγια στο Reuters.

Η ξενοφοβία ακμάζει

Η ανησυχία για τους μετανάστες βαίνει αυξανόμενη στην Ιαπωνία από τότε που χαλάρωσε τους αυστηρούς μεταναστευτικούς κανόνες για να αντιμετωπίσει την κρίση έλλειψης εργατικού δυναμικού λόγω της γήρανσης και μείωσης του πληθυσμού.

Το 2024, ο αριθμός των μεταναστών στην Ιαπωνία έφτασε τα 3,8 εκατομμύρια, αριθμός-ρεκόρ, αλλά που εξακολουθεί να αποτελεί μόλις 3% του συνολικού πληθυσμού (πολύ μικρό ποσοστό σε σύγκριση με τις ΗΠΑ ή την Ευρώπη).

Με σχεδόν κάθε τομέα της ιαπωνικής οικονομίας να αντιμετωπίζει έλλειψη εργατικού δυναμικού, οι περισσότεροι Ιάπωνες αποδέχονται την ανάγκη για εργατικό προσωπικό από το εξωτερικό. Ωστόσο, η μαζική είσοδος μεταναστών σε μια σχετικά ομοιογενή κοινωνία που αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην πολιτιστική ομοιομορφία έχει προκαλέσει ανησυχία.

Την κατάσταση επιδεινώνει η παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως ψευδείς ισχυρισμοί ότι το ένα τρίτο των δικαιούχων κοινωνικών παροχών είναι αλλοδαποί.

Ο Tetsuya Kataoka, ψηφοφόρος στο Τόκιο, δήλωσε ότι αναγκάζεται να κάνει υπερωρίες για να τα βγάλει πέρα. Αν και αναγνωρίζει ότι η Ιαπωνία χρειάζεται μετανάστες για να διατηρήσει την οικονομία της, προσθέτει ότι «δυσκολεύομαι οικονομικά και όταν ακούει κανείς ότι οι ξένοι παίρνουν επιδόματα, έστω και αν είναι λίγοι, αναρωτιέται γιατί δεν τα μειώνουν και δεν κόβουν εμάς τους φόρους».

Η προσπάθεια για rebranding

Μιλώντας στις 3 Ιουλίου στο Σύλλογο Ξένων Ανταποκριτών της Ιαπωνίας, ο Καμίγια δήλωσε ότι το κόμμα του δεν υποστηρίζει τον ακραίο εθνικισμό ή τον προστατευτισμό και στοχεύει σε: «παγκόσμια αρμονία και αμοιβαία επωφελείς διεθνείς οικονομικές σχέσεις, χωρίς υπερβολικά ελεύθερο εμπόριο ή περιφρόνηση της εθνικής κυριαρχίας».

Ο Καμίγια είχε γίνει γνωστός το 2022 όταν κάλεσε, έμμεσα, τον αυτοκράτορα της Ιαπωνίας να αποκτήσει ερωμένες, προκαλώντας σάλο. Στις φετινές εκλογές, δέχθηκε κριτική επειδή χαρακτήρισε τις πολιτικές ισότητας των φύλων λάθος, υποστηρίζοντας ότι ενθαρρύνουν τις γυναίκες να δουλεύουν και τις αποτρέπουν από το να κάνουν παιδιά.

Ωστόσο, τελευταία φαίνεται να μετριάζει ορισμένες από τις σεξιστικές και αντιμεταναστευτικές θέσεις του. Το εκλογικό του πρόγραμμα περιλαμβάνει πλέον μείωση φόρων και αύξηση των επιδομάτων τέκνων, προτάσεις που υιοθετούν και κόμματα της αντιπολίτευσης. Αυτό, όμως, έχει προκαλέσει ανησυχία στους επενδυτές για την οικονομική σταθερότητα της Ιαπωνίας και το ήδη τεράστιο δημόσιο χρέος της.