Στην εποχή των δικτύων 5G εισέρχονται οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις

Πρόσφατα, το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) προχώρησε στην προκήρυξη διαγωνισμού, συνολικού προϋπολογισμού 8 εκατ. ευρώ για την «Ανάπτυξη Αρθρωτού και Προσαρμοστικού Δικτύου Ασύρματων Κινητών Επικοινωνιών 5G για την Υποστήριξη του Επιχειρησιακού Έργου των Ενόπλων Δυνάμεων». Ο διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι μέσα στους επόμενους μήνες οι ενδιαφερόμενες κοινοπραξίες θα καταθέσουν τις προτάσεις τους όθεν να γίνει η σχετική επιλογή. Και είναι προφανές ότι ουσιαστικά πρόκειται για μια πρώτη απόπειρα αξιοποίησης των δικτύων 5G.

Τα πλεονεκτήματα του 5G

Η κίνηση έχει τη δική της σημασία καθώς αποτελεί μια φανέρωση των αλλαγών που υπάρχουν στον τομέα της άμυνας καθώς πλέον οι ψηφιακές συσκευές και τεχνολογίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε έναν πόλεμο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είναι κρίσιμης σημασίας και η διακίνηση πληροφοριών και δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, όπως και η επεξεργασία δεδομένων οπουδήποτε και αν βρίσκεται το πεδίο της μάχης. Και εκεί εκτιμάται ότι μπορεί να βοηθήσει το 5G.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα βασικά χαρακτηριστικά του 5G δεν περιλαμβάνουν μόνο τις υψηλές ταχύτητες διακίνησης δεδομένων, οι οποίες έχουν κρίσιμη σημασία για τις ένοπλες δυνάμεις που χρειάζεται πλέον να διακινούν αρχεία video υψηλής ευκρίνειας και σε πραγματικό χρόνο. Αρχεία που είναι μεγάλα σε όγκο και πρέπει να μεταφερθούν πολύ γρήγορα.

Επιπλέον, το 5G προσφέρει πολύ χαμηλή απόκριση (latency) κάτι που το κάνει ιδανικό για μεταχείριση όσον αφορά στην διαχείριση drones ή άλλων οχημάτων που είναι σε απόσταση. Όπως, επίσης, προσφέρει τη δυνατότητα να υποστηρίζει τη λειτουργία σε έναν σταθμό βάσης χιλιάδων συσκευών, οπότε θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη διαχείριση αισθητήρων που βρίσκονται είτε στο πεδίο της μάχης είτε σε ένα στρατόπεδο.

Ακόμη, όπως σημειώνουν στελέχη που ασχολούνται με το συγκεκριμένο θέμα, το 5G είναι σχεδιασμένο για λειτουργία σε αστικά περιβάλλοντα όταν τα δορυφορικά συστήματα είναι προτιμότερα για περιοχές που είναι περισσότερο αραιοκατοικημένες. Προφανώς, η Ελλάδα δεν έχει ερήμους οπότε τα 5G δίκτυα θα μπορούσαν να αποδειχθούν πιο χρήσιμα.

Τέλος, υπάρχει και το αποκαλούμενο slicing, εμφανώς η δυνατότητα που υπάρχει στο 5G ένα τμήμα του δικτύου να «αποκόπτεται» και να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για μια συγκεκριμένη υπηρεσία ή εφαρμογή. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι ένοπλες δυνάμεις θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα «ιδιωτικό» δίκτυο σε ένα συγκεκριμένο σημείο και να έχουν όλες τις δυνατότητες του 5G με περισσότερη ασφάλεια και χωρίς σύνδεση με το υπόλοιπο δίκτυο. Σε αυτή την περίπτωση, το αποκαλούμενο και borderline computing θα μπορούσε να αποδειχθεί κρίσιμης σημασίας καθώς δίνει τη δυνατότητα για τη δημιουργία κέντρων ελέγχου με πρόσβαση σε υπολογιστική ισχύ και δεδομένα σε τοπικό επίπεδο. Ουσιαστικά με αυτό τον τρόπο θα είναι εφικτό να υπάρχει εικόνα σε πραγματικό χρόνο για τις εξελίξεις στο πεδίο της μάχης και της λήψης αποφάσεων που βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα.

Το Ελληνικό πλάνο

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και ενδεχομένως και η Τουρκία έχουν επιδιώξει να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες των δικτύων 5G για πολεμικούς σκοπούς.

Στην περίπτωση του διαγωνισμού του ΕΛΚΑΚ ο στόχος είναι να γίνουν τα πρώτα βήματα και να εξεταστεί πως θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το 5G. Σύμφωνα με το κείμενο της προκήρυξης, το δίκτυο που θα δημιουργηθεί θα δύναται να περιλαμβάνει σταθμούς βάσης (base stations), καθώς και repeaters και θα μπορεί να αξιοποιείται σε/από: στρατόπεδα – βάσεις, κινητές Μονάδες και Κέντρα Διοίκησης, πλοία και επίγεια οπλικά συστήματα (Ο/Σ), Μονάδες Ηλεκτρονικού Πολέμου (ΗΠ), συστήματα συλλογής πληροφοριών (πλατφόρμες ISR), drones και αυτόνομους αισθητήρες IoT (Internet of Things).

Σύμφωνα με την προκήρυξη, το έργο αποσκοπεί στην παροχή ευέλικτων, ασφαλών και διαλειτουργικών δυνατοτήτων επικοινωνίας, προσαρμοσμένων στις εφαρμογές και στις επιχειρησιακές απαιτήσεις των ενόπλων δυνάμεων, τόσο στην ειρηνική περίοδο όσο και στο πεδίο της μάχης.

Η αρθρωτή (modular) και ευέλικτη σχεδίαση του συστήματος είναι ριζικός όθεν να προσαρμόζεται δυναμικά στο εκάστοτε επιχειρησιακό περιβάλλον, είτε πρόκειται για ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις είτε για μικρές αποστολές τακτικής υποστήριξης.

To δίκτυο θα πρέπει να είναι ικανό να λειτουργεί ως δίκτυο πρόσβασης (access) για φορητές μονάδες και αισθητήρες, backhaul υποδομή για διασύνδεση κόμβων, bid centers και tactical borderline nodes, καθώς και ως ενοποιημένος φορέας επικοινωνιών, με χαμηλή καθυστέρηση, ασφάλεια και ενισχυμένη αξιοπιστία.

Στις ενδεικτικές εφαρμογές περιλαμβάνονται η εναλλακτική επικοινωνία στην περίπτωση απώλειας τακτικών επικοινωνιών, η άμεση επικοινωνία, διοίκηση και έλεγχος (Command & Control) δυνάμεων και οπλικών συστημάτων (πχ. RADAR), η συγκέντρωση και μετάδοση δεδομένων-πληροφοριών ISR (πχ. κάμερες EO/IR), η συγκέντρωση και μετάδοση δεδομένων-πληροφοριών από UGVs / UAVs (video, telemetry, payload data) καθώς και η υποστήριξη επιχειρήσεων ηλεκτρονικού πολέμου (πχ. συγκέντρωση πληροφοριών από αισθητήρες SIGINT/EW). Επίσης, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για ιατρική υποστήριξη από απόσταση, με βίντεο και τηλεμετρία καθώς επίσης και σε εφαρμογές IoT όπως είναι οι «Έξυπνες Bάσεις» (εποπτεία περιμέτρου, περιβαλλοντική παρακολούθηση, διαχείριση ενέργειας).