Σκληρή γραμμή της Αθήνας για το μεταναστευτικό - Οι επόμενες κινήσεις μετά το «μπλόκο» Χαφτάρ

Η ελληνική πλευρά αποκτά αυτόματα ένα δυνατό επιχείρημα έναντι της Ευρώπης αλλά και έναντι του εσωτερικού ακροατηρίου για μια πιο σκληρή γραμμή στο μεταναστευτικό, σεβόμενη πάντα το Διεθνές Δίκαιο αλλά και τα ανθρώπινα δικαιώματα, παρά το προφανές τόσο της δυσάρεστης εξέλιξης με την εκδίωξη της ευρωπαϊκής αποστολής όσο και της ακύρωσης των άκρως απαραίτητων συζητήσεων μεταξύ ΕΕ και ανατολικής Λιβύης για την αντιμετώπιση των αυξημένων ροών.

Ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε νομοθετική συντονισμός που θα προβλέπει την αναστολή εξέτασης αιτήσεων ασύλου – αρχικά για τρεις μήνες – για τους μετανάστες που φτάνουν στην Ελλάδα από τη βόρεια Αφρική, με πλωτά μέσα, η οποία ναι κατατίθεται αύριο στη Βουλή. Επιπλέον, ο κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε και τη δημιουργία μόνιμης κλειστής δομής στην Κρήτη (ενδεχομένως και δεύτερης, όπως είπε) με φόντο την έκρηξη των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη προς την Κρήτη και τη Γαύδο τις τελευταίες εβδομάδες.

Σημειώνεται ότι πριν τις ανακοινώσεις Μητσοτάκη είχε προηγηθεί σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου με τον αρμόδιο υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνο Πλεύρη, η οποία πραγματοποιήθηκε μια ημέρα μετά το χθεσινό «μπλόκο» της κυβέρνησης της Ανατολικής Λιβύης, που ελέγχεται από τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, στη διπλωματική αποστολή της Ε.Ε., στην οποία συμμετείχε και ο κ. Πλεύρης.

• Διαβάστε ακόμα: Σαφές μήνυμα Πλεύρη για το μεταναστευτικό: Μείνετε εκεί που είστε, δεν σας δεχόμαστε

Κατά πληροφορίες, για την Αθήνα ο προγραμματισμός της δεύτερης αποστολής του Γιώργου Γεραπετρίτη στις 15 Ιουλίου στην Τρίπολη παραμένει ως έχει, ενώ έμφαση δίνεται στο γεγονός πως το διπλωματικό φιάσκο στη Βεγγάζη σημειώθηκε εναντίον ευρωπαϊκής αποστολής.

Για το ζήτημα τοποθετήθηκε άλλωστε χθες μέσω ανάρτησής του στην πλατφόρμα Χ και ο υπεύθυνος επίτροπος που εκδιώχθηκε από τη Βεγγάζη, αναφερόμενος μόνο στις συνομιλίες που έγιναν στην Τρίπολη ενώ, όσον αφορά το διπλωματικό φιάσκο με το στρατόπεδο του Χαφτάρ, ο Μάγκνους Μπρούνερ αρκέστηκε στο ότι οι συζητήσεις εκεί «τελικά δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν».

«Η δίοδος προς την Ελλάδα κλείνει»

«Η δίοδος προς την Ελλάδα κλείνει», υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης, στέλνοντας «μήνυμα προς όλους τους διακινητές και προς όλους τους δυνητικούς πελάτες τους ότι τα χρήματα που δαπανούν ενδεχομένως να είναι παντελώς χαμένα».

• Διαβάστε ακόμα: Χαλίφα Χαφτάρ: Ποιος είναι ο Λίβυος στρατάρχης που έριξε... πόρτα στους Ευρωπαίους

«Θα είναι πολύ πιο δύσκολο να φτάσει κάποιος στην Ελλάδα μέσω θαλάσσιας οδού. Η απάντησή μας είναι νόμιμη αλλά και πολύ πιο αυστηρή. Θα συζητηθεί και θα ψηφιστεί αύριο η διάταξη», ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Ας είμαστε όλοι ξεκάθαροι, η κράτος στέλνει μήνυμα αποφασιστικότητας: η δίοδος στην Ελλάδα κλείνει, και αυτό είναι μήνυμα και προς τους διακινητές και στους δυνητικούς πελάτες τους. Η αντίδρασή μας και η στάση μας θα είναι νόμιμη και πολύ αυστηρή. Θα ενημερώσουμε σχετικά την εθνική αντιπροσωπεία», διαμήνυσε ο κ. Μητσοτάκης.

Ο διπλός σχεδιασμός

Η Αθήνα εκτός από την ευρωπαϊκή απάντηση στον Χαφτάρ έχει διπλή στόχευση. Αφενός να μην έρθει σε απευθείας αντιπαράθεση με τον Χαφτάρ λόγω των μεταναστευτικών ροών και αφετέρου να κρατήσει ανοιχτό δίαυλο μαζί του.

Άλλωστε, αυτό φάνηκε και από την τοποθέτηση του Πρωθυπουργού, ο οποίος σημείωσε ότι «οι συζητήσεις της Ελλάδας με τη Λιβύη –τόσο με τη νόμιμα, διεθνώς αναγνωρισμένη κράτος της Δυτικής Λιβύης όσο και με εκείνη της Ανατολικής– συνεχίζονται» και πως «οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις είναι διατεθειμένες να συνεργαστούν με τις Αρχές της Λιβύης όθεν να αποτρέψουμε την αλάργεμα των βαρκών από τις ακτές της».

Τι προβλέπει το νέο νομοσχέδιο

Στο μεταξύ, η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Σέβη Βολουδάκη, τόνισε πως το νέο νομοσχέδιο για τη μεταναστευτική πολιτική, που αναμένεται να τεθεί σύντομα σε διαβούλευση, προβλέπει:

• Κράτηση όσων εισέρχονται παράνομα, μετά την απόρριψη αιτήματος ασύλου
• Επιστροφή στις χώρες προέλευσης ή πρώτης εισόδου (όπως η Λιβύη), με «εισιτήριο πληρωμένο από την ελληνική πλευρά»
• Αναστολή της εξέτασης ασύλου για έξι μήνες για αιτούντες από «ασφαλείς χώρες» όπως Αίγυπτος, Πακιστάν και Μπαγκλαντές.

Ξεκάθαρο μήνυμα Πλεύρη

Στο μεταξύ, ξεκάθαρο μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση έστειλε σχετικά με το μεταναστευτικό, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνος Πλεύρης.

«Μείνετε εκεί που είστε, δεν σας δεχόμαστε», ήταν το μήνυμα που έστειλε ο κ. Πλεύρης, περιγράφοντας τα επόμενα βήματα στη μεταναστευτική πολιτική και σημειώνοντας την κατάθεση της σχετικής τροπολογίας αύριο Πέμπτη στη Βουλή.

Σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα περιγράφει τα επόμενα τέσσερα βήματα για το μεταναστευτικό και συγκεκριμένα:

Άμεσες ενέργειες για την αντιμετώπιση της εισβολής από τη Βόρεια Αφρική:

1. Αναστολή της εξέτασης ασύλου
2. Σύλληψη και κράτηση
3. Κατάστημα κράτησης και στην Κρήτη
4. Αποκλεισμός της διόδου.

Κομισιόν: «Ζήτημα πρωτοκόλλου» δεν επέτρεψε τη συνάντηση στη Βεγγάζη

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μάρκους Λάμερτ, δήλωσε πως «υπήρξε ένα ζήτημα πρωτοκόλλου, γι' αυτό δεν ήταν δυνατή η εκτέλεση των προγραμματισμένων συναντήσεων», όσον αφορά τις προγραμματισμένες συναντήσεις στη Βεγγάζη. Η αποστολή αποτελείτο από τον Επίτροπο Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, τους υπουργούς Εσωτερικών της Ιταλίας και της Μάλτας και τον υπουργό Μετανάστευσης της Ελλάδας.

Κατά τη σημερινή ενημέρωση της Επιτροπής, ο εκπρόσωπος Τύπου δήλωσε ότι η ευρωπαϊκή αποστολή στη Βεγγάζη επρόκειτο να συναντηθεί με τις «Λιβυκές στρατιωτικές Αρχές», χωρίς όμως να διευκρινίσει συγκεκριμένα με ποιόν ή ποιους. Οι εκπρόσωποι της Επιτροπής δεν επιβεβαίωσαν, ούτε διέψευσαν αν ο Επίτροπος Μπρούνερ αρνήθηκε να συναντηθεί «με εκπροσώπους της κυβέρνησης της Βεγγάζης», λέγοντας ότι δεν ήταν σε θέση να δώσουν συγκεκριμένη απάντηση για το τί ακριβώς συνέβη.

Σχετικά με το ποιος είχε την ευθύνη του προγραμματισμού της επίσκεψης στη Βεγγάζη, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Στέφαν Κερσμάκερ απάντησε ότι «δεν θέλουμε να εμπλακούμε σε απόδοση ευθυνών».

Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας θα παραμείνουν ανοιχτοί τόσο με τη δυτική, όσο και με την ανατολική Λιβύη, χωρίς όμως να διευκρινίζει πώς ακριβώς σκοπεύει να αποκαταστήσει την επικοινωνία της με τις αρχές της Βεγγάζης που χαρακτήρισαν «ανεπιθύμητη» την ευρωπαϊκή αποστολή.

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύεται να συνεργαστεί με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στη Λιβύη για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων όπως η μετανάστευση», δήλωσε ο Μ. Λάμερτ. Πρόσθεσε ότι «η ΕΕ θα διατηρήσει ανοιχτά τα κανάλια επικοινωνίας» και καθησύχασε πως στο περιορισμοί της «ευρωπαϊκής ομάδας», «θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με φορείς τόσο στη Δυτική όσο και στην Ανατολική Λιβύη».

Επιπλέον, ο Μ. Λάμερτ υπογράμμισε την θορύβηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις αυξημένες ροές παράτυπων μεταναστών από τη Λιβύη προς την Ελλάδα και τόνισε ότι η Επιτροπή βρίσκεται σε στενή ακούμπημα με τις ελληνικές Αρχές και θα συνεχίσει να υποστηρίζει οικονομικά και επιχειρησιακά την Ελλάδα.

Τέλος, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ανουάρ Ελ Ανουνί, ξεκαθάρισε ότι «η ΕΕ συνεργάζεται με την κράτος εθνικής ενότητας» (σ.σ. στη δυτική Λιβύη), η οποία είναι η διεθνώς αναγνωρισμένη εθνική ηγεσία από τον ΟΗΕ. Πρόσθεσε ότι «η ΕΕ συνεργάζεται με τις αρχές σε όλη τη χώρα σύμφωνα με την πολιτική μας για τη Λιβύη».

Οι αντιδράσεις της κυβέρνησης

Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στη Βεγγάζη και τη μη πραγματοποίηση της συνάντησης Χαφτάρ – ευρωπαϊκής αποστολής, ο Παύλος Μαρινάκης έκανε λόγο για γεγονός «πρωτοφανές» το οποίο, όπως σημείωσε, έρχεται σε άμεση διάσταση με την κανονική διεξαγωγή, μόλις λίγες μέρες νωρίτερα, της συνάντησης Γεραπετρίτη – Χαφτάρ στη Βεγγάζη, η οποία διεξήχθη σε ιδιαίτερα θετικό κλίμα.

Για την κυβέρνηση, όπως εξήγησε ο Παύλος Μαρινάκης, τα περιθώρια έχουν πια στενέψει και πλέον, προκειμένου να υπηρετηθεί το καζάντημα των πολιτών, δεν αποκλείεται να εξεταστούν πιο αυστηρά και αποδοτικά μέτρα. «Όλα τα πιθανά σενάρια πρέπει να πέσουν στο τραπέζι», τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, θεωρώντας σίγουρο πως τα ζητήματα αυτά θα τεθούν επί τάπητος στη σημερινή συνάντηση του πρωθυπουργού με τον αρμόδιο υπουργό Μετανάστευσης.

Πάντως, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, τοποθετήθηκε 1ος χθες για το ζήτημα, θυμίζοντας και την σκέψη της «καθοδηγούμενης παράνομης μετανάστευσης» στον Έβρο το 2020 – στην οποία, καθόλου τυχαία, αναφέρθηκε και ο Παύλος Μαρινάκης.

«Η κράτος θα αντιμετωπίσει την κατάσταση με αποφασιστικότητα, σεβόμενη τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς κανόνες για τη μετανάστευση αλλά και χωρίς καμία διάθεση να γίνει η πατρίδα μας ξέφραγο αμπέλι», επεσήμανε ο Κωστής Χατζηδάκης ενώ, κληθείς να σχολιάσει την κύρωση της Βεγγάζης να χαρακτηρίσει «ανεπιθύμητα πρόσωπα» τα μέλη της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας, απάντησε πως πρόκειται για χαοτική κατάσταση.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης απέδωσε την ευθύνη στην ΕΕ, ενώ απαντώντας για το αν ενόχλησε τον Χαφτάρ που η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία επισκέφτηκε πρώτα την Τρίπολη, σημείωσε: «Αντιλαμβάνομαι ότι δεν είναι αυτό το ζήτημα, έχει να κάνει με το οργανωτικό πρωτόκολλο. Αυτήν τη στιγμή είναι πολύ πρώιμο να μιλήσουμε για λάθη, δεν θα το έκανα ποτέ. Δεν είναι κάτι που οργανώθηκε από την Ελλάδα, αλλά είναι μια πρωτοπειρία που οργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», είπε ο όμοιος στον ΣΚΑΪ.

Παράλληλα, τόνισε ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να μετατραπεί σε χώρα μαζικής υποδοχής παράτυπων μεταναστών. «Δεν θα επιτρέψουμε να καταστεί η Ελλάδα δεξαμενή παράτυπης μετανάστευσης. Αν χρειαστεί, θα υπάρξει μεγαλύτερη αυστηρότητα στα ζητήματα αυτά» δήλωσε χαρακτηριστικά, υπενθυμίζοντας πως «το προηγούμενο του Μαρτίου του 2020 είναι σαφές».

Το παρασκήνιο του διπλωματικού επεισοδίου στη Λιβύη

Το διπλωματικό επεισόδιο που σημειώθηκε το απόγευμα έγινε όταν η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία έφτασε στη Βεγγάζη από την Τρίπολη, για την προγραμματισμένη συνάντηση της με τον στρατηγό Χαφτάρ.

Στο αεροδρόμιο όμως μέλη της μη αναγνωρισμένης κυβέρνησης επέμειναν ότι η συνάντηση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με τη συμμετοχή τους σε μια κίνηση εκβιαστικού χαρακτήρα, όθεν να αποσπάσουν μια έμμεση αναγνώριση από την ΕΕ.

Η ευρωπαϊκή αποστολή δεν είχε εξουσιοδότηση να συνομιλήσει με την εναλλακτική κράτος και ενώ βρίσκονταν σε ανάπτυξη οι διαβουλεύσεις, εκδόθηκε είδηση από τον εναλλακτικό πρωθυπουργό Οσάμα Χαμάντ ο οποίος χαρακτήρισε την αποστολή ανεπιθύμητη και δήλωσε ότι θα πρέπει να εγκαταλείψει τη Βεγγάζη, κάτι που συνέβη αμέσως μετά.

Όσον αφορά στις επιδιώξεις του Χαφτάρ, ενδεχομένως πίσω από τη κίνηση αυτή να είναι η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, όχι μόνο για να αποσπαστούν χρηματοδοτικά ανταλλάγματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για την de facto αναγνώριση της οντότητας της ανατολικής Λιβύης, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για τη Βεγγάζη.

Το επεισόδιο αυτό πάντως δείχνει τις μεγάλες δυσκολίες που θα υπάρξουν στην απόπειρα αντιμετώπισης του μεταναστευτικού, καθώς κύρια αφετηρία των ροών είναι πλέον το Τομπρούκ και τα περίγυρα λιμάνια της ανατολικής Λιβύης.