Η επιτροπή αυτή, η οποία είχε ιδρυθεί το 2021 κι επικρινόταν εξαρχής δριμύτατα από το Ισραήλ, έχει πρόεδρο τη Νάβι Πιλάι, από τη Νότια Αφρική, η οποία είχε διατελέσει πρόεδρος του διεθνούς ποινικού δικαστηρίου για τη Ρουάντα, μέλος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) καθώς και επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Τα άλλα δυο μέλη της επιτροπής είναι ο Μιλούν Κοθάρι (Ινδία) και ο Κρος Σιντότι (Αυστραλία).
Επιστολές παραίτησης
Οι τρεις ειδικοί υπέβαλαν επιστολές παραίτησης, χωριστά, την 8η, την 9η και τη 10η Ιουλίου στον πρόεδρο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τον ελβετό διπλωμάτη Γεργκ Λάουμπερ. Ο ακρινός «υπέβαλε πρόσκληση στις αντιπροσωπείες προκειμένου να προτείνουν υποψηφιότητες, με καταληκτική διορία την 31η Αυγούστου», εξήγησε εκπρόσωπος του Συμβουλίου, ο Πασκάλ Σιμ.
Σκοπός είναι να ονομαστούν νέοι ειδικοί αρχές Νοεμβρίου, αφού τα 3 μέλη υπό αποχώρηση παρουσιάσουν την τελευταία έκθεσή τους στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, διευκρίνισε ο κ. Σιμ.
«Έχω τη λύπη να ανακοινώσω πως εξαιτίας της ηλικίας μου, τα προβλήματα υγείας μου και του βάρους άλλων ανειλημμένων υποχρεώσεων, είμαι αναγκασμένη να αποσυρθώ από μέλος της επιτροπής», ανέφερε την 8η Ιουλίου η κ. Πιλάι, 83 ετών, προσθέτοντας ότι η παραίτησή της θα τεθεί σε ισχύ την 3η Νοεμβρίου.
Ο κ. Σιντότι από την πλευρά του έστειλε επιστολή παραίτησης την 9η Ιουλίου, σημειώνοντας πως είναι «ευχερής στιγμή για να επανιδρυθεί» η επιτροπή, ενώ ο κ. Κοθάρι την υπέβαλε τη 10η Ιουλίου.
Κατηγορείται το Ισραήλ για «εγκλήματα πολέμου»
Η ανεξάρτητη διεθνής επιτροπή έρευνας συστήθηκε από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ τον Μάιο του 2021 για να ερευνήσει παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου στο Ισραήλ και στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.
Κατηγόρησε το Ισραήλ για τη διάπραξη «εγκλημάτων πολέμου» και «εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας», πιο συγκεκριμένα του «εγκλήματος της εξολόθρευσης» από το ξέσπασμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, με έναυσμα την έφοδο του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023.
Οι ειδικοί κατηγόρησαν επίσης τη Χαμάς και άλλα παλαιστινιακά ένοπλα κινήματα για «εγκλήματα πολέμου» και «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» σε βάρος των ομήρων που οδήγησαν στη Λωρίδα της Γάζας.
Η κράτος του Ισραήλ θεωρεί την επιτροπή αυτή μηχανισμό εξ ορισμού «προκατειλημμένο» και «πολιτικοποιημένο».