Για να σχεδιάσει τον Άνθρωπο του Βιτρούβιου το 1490 – μια απεικόνιση του «ιδανικού» ανθρώπινου σώματος – ο περιβόητος ζωγράφος και γλύπτης της Αναγέννησης βασίστηκε σε μια μαθηματική αναλογία που δεν είχε καθιερωθεί επίσημα ως τον 19ο αιώνα.
Ο Άνθρωπος του Βιτρούβιου αποτελεί μια από τις πιο εμβληματικές εικόνες όλων των εποχών, κι όμως για περισσότερα από 500 χρόνια, κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει διατί ο Ντα Βίντσι επέλεξε τόσο συγκεκριμένες αναλογίες για τα χέρια και τα πόδια του.
Ένας οδοντίατρος από το Λονδίνο φαίνεται πως επιτέλους έλυσε το αιώνιο μυστήριο...
Η κρυφή λεπτομέρεια
Ο Ρόρι Μακ Σουίνι βρήκε μια κρυφή λεπτομέρεια, στην βουβωνική χώρα του Άνθρωπου του Βιτρούβιου: ένα ισόπλευρο τρίγωνο που πιστεύει ότι μπορεί να εξηγήσει «ένα από τα πιο περίπλοκα αλλά και μυστήρια έργα στην ιστορία της τέχνης».
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Journal of Mathematics and the Arts, ο Άνθρωπος του Βιτρούβιου είναι σε μέρει εμπνευσμένος από τα γραπτά του Ρωμαίου αρχιτέκτονα Βιτρούβιου, ο οποίος υποστήριζε ότι το άρτιο ανθρώπινο σώμα πρέπει να χωράει μέσα σε έναν κύκλο και ένα τετράγωνο.
Στο πλάνο του Ντα Βίντσι απεικονίζεται μέσα σε ένα τετράγωνο με ακρίβεια μια «σταυροειδής στάση σώματος» - με χέρια τεντωμένα και πόδια προς τα μέσα, ενώ ο κύκλος περιλαμβάνει μια στάση όπου τα χέρια είναι υψωμένα και τα πόδια ανοιχτά.
Σύμφωνα με την πιο δημοφιλή θεωρία, ο Ντα Βίντσι επέλεξε τις συγκεκριμένες αναλογίες βάσει της Θεωρίας της Χρυσής Τομής, όμως οι μετρήσεις δεν ταιριάζουν απόλυτα.
Όπως λέει ο Μακ Σουίνι , «η λύση σε αυτό το γεωμετρικό μυστήριο κρυβόταν σε κοινή θέα».
«Αν ανοίξετε τα πόδια σας και σηκώσετε τα χέρια σας αρκετά όθεν τα τεντωμένα δάχτυλά σας αγγίξουν τη γραμμή της κορυφής του κεφαλιού σας, ο χώρος ανάμεσα στα πόδια σας θα σχηματίσει ένα ισόπλευρο τρίγωνο», έγραψε ο Ντα Βίντσι στις σημειώσεις του για τον «Άνθρωπο του Βιτρούβιου».
Όταν ο Μακ Σουίνι έκανε τους υπολογισμούς σε αυτό το τρίγωνο, διαπίστωσε ότι το άνοιγμα των ποδιών του άνδρα και το μπόι του αφαλού του δημιουργούσαν μια αναλογία 1,64 - 1,65.
Οι αριθμοί αυτοί βρίσκονται πολύ κοντά στην τετραεδρική αναλογία 1,633 – μια μοναδικά ισορροπημένη γεωμετρική μορφή, που καθιερώθηκε επίσημα το 1917.
Η αναλογία αυτή χρησιμοποιείται για να καθοριστεί η βέλτιστη χωρική συνασπισμός των σφαιρών. Αν τέσσερις σφαίρες συνδεθούν όσο το δυνατόν πιο κοντά σε σχήμα πυραμίδας, τότε η αναλογία ύψους και βάσης από τα κέντρο τους θα είναι 1,633.
Η αναλογία της ανθρώπινης γνάθου
Παρόμοια θεωρία εφαρμόζεται και στην ανθρώπινη γνάθο, το τρίγωνο του Bonwill από το 1864 υποδεικνύει τη βέλτιστη θέση της γνάθου. Η αναλογία της είναι επίσης 1,633.
Ο Σουίνι θεωρεί ότι η ανθρώπινη γνάθος δομείται φυσικά περίγυρα από τετραεδρικές γεωμετρίες, οι οποίες μεγιστοποιούν τη μηχανική απόδοση.
Αν η τετραεδρική αναλογία επαναλαμβάνεται σε διάφορα μέρη του σώματός μας, ο Μακ Σούνεϊ θεωρεί ότι αυτό συμβαίνει επειδή «η ανθρώπινη ανατομία έχει εξελιχθεί βάσει γεωμετρικών αρχών που διέπουν τη βέλτιστη χωρική συνασπισμός σε όλο το σύμπαν».
Αν ο Μακ Σουίνι έχει δίκιο, τότε ο Ντα Βίντσι μπορεί να ανακάλυψε μια πολύ σημαντική παγκόσμια Αρχή.
«Οι ίδιες γεωμετρικές σχέσεις που εμφανίζονται σε βέλτιστες κρυσταλλικές δομές, βιολογικές αρχιτεκτονικές και συστήματα συντεταγμένων του Φούλερ φαίνεται πως κωδικοποιούνται σε ανθρώπινες αναλογίες», γράφει ο Μακ Σουίνι, «γεγονός που υποδηλώνει ότι ο Λεονάρντο διαισθανόταν τις θεμελιώδεις αλήθειες σχετικά με τη μαθηματική φύση της ίδιας της πραγματικότητας».