Γ. Χρηστίδης: Η πυρηνική ενέργεια επιστρέφει διεθνώς - Η Ελλάδα πρέπει να εξετάσει το μέλλον

Η Ελλάδα οφείλει να ξεκινήσει μια σοβαρή και τεκμηριωμένη συζήτηση περίγυρα από την πυρηνική ενέργεια, υποστηρίζει ο Γιώργος Χρηστίδης.

«Είναι σημαντικό κάθε χώρα να αποφασίσει τι είναι σωστό για την ίδια», επισημαίνει, συμπληρώνοντας ότι «η προσάρτηση στην πυρηνική συζήτηση προϋποθέτει κατανόηση του κλάδου, των κανονισμών, των απαιτήσεων αλλά και ενεργή συμμετοχή πανεπιστημίων, φορέων και του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας».

Η δημόσια εικόνα της πυρηνικής ενέργειας αλλάζει διεθνώς.

Σύμφωνα με τον Γιώργο Χρηστίδη, η στροφή αυτή είναι αποτέλεσμα 2 κρίσιμων παραμέτρων: της κλιματικής κρίσης και της ενεργειακής ασφάλειας.

«Η χητεία για αξιόπιστη, καθαρή και κυρίαρχη κόπιασμα ωθεί όλο και περισσότερες χώρες να εντάξουν την πυρηνική στο ενεργειακό τους μείγμα», εξηγεί.

Σημειώνει ναι ότι χώρες όπως η Φινλανδία, η Πολωνία, επιπλέον και η Γερμανία, έχουν αναθεωρήσει τη στάση τους απέναντι στην πυρηνική ενέργεια.

«Το ενδιαφέρον για την πυρηνική τεχνολογία αυξάνεται ραγδαία σε Ευρώπη, Ασία, Αφρική και τη Βόρεια Αμερική – επιπλέον και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Μεσογείου».

Απαντώντας στην κριτική για το υψηλό αξία και το πρόβλημα των αποβλήτων, ο CEO της Καναδικής Ένωσης Πυρηνικής Ενέργειας αντιτείνει:

«Στον Καναδά, η πυρηνική είναι απολύτως ανταγωνιστική σε σχέση με τις ανανεώσιμες πηγές. Στην επαρχία του Οντάριο, για παράδειγμα, το αξία ανά πηγή ενέργειας δημοσιεύεται σε πραγματικό χρόνο και η πυρηνική παραμένει εξαιρετικά αποδοτική για την κάλυψη της βασικής ζήτησης».

Σε ό,τι αφορά στη διαχείριση των αποβλήτων, ο Γιώργος Χρηστίδης, τονίζει:

«Ο Καναδάς διαθέτει ήδη λύσεις όπως το “deep geological repository” μέσω του οργανισμού NWMO. Ανάλογες πρακτικές αναπτύσσονται και στην Ευρώπη, σε χώρες όπως η Φινλανδία και η Σουηδία».

Αναφερόμενος στη στροφή της κοινής γνώμης, φέρνει ως παράδειγμα τον Καναδά, όπου η αποδοχή της πυρηνικής ενέργειας ήταν αρχικά χαμηλή.

«Το 2015-2016 υπήρχε σκεπτικισμός. Όμως όσο οι στόχοι για το κλίμα και η χητεία για επαρκή κόπιασμα γίνονταν πιο επιτακτικοί, τόσο η πυρηνική ενσωματωνόταν στον σχεδιασμό. Οι κυβερνήσεις –ομοσπονδιακές και επαρχιακές– υιοθέτησαν σταδιακά την τεχνολογία ως μέρος της λύσης».

Ολόκληρη η συνέντευξη

Μια χώρα όπως η Ελλάδα, που δεν διαθέτει την κατάλληλη υποδομή, τι ρεαλιστικά βήματα μπορεί να κάνει για να συμμετάσχει στον πυρηνικό διάλογο; Πρακτικά μιλώντας;
Καταρχάς, κάθε χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, θα καθορίσει τι είναι το σωστό για την ίδια – αυτό είναι αυτονόητο. Από τη δική μας σκοπιά, ως καναδική πυρηνική βιομηχανία, θεωρούμε ότι όλες οι τεχνολογίες παίζουν σημαντικό ρόλο για την επίτευξη των στόχων για το κλίμα και την ενεργειακή ασφάλεια.

Αυτοί οι στόχοι περιλαμβάνουν και την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Επομένως, η πυρηνική τεχνολογία αποτελεί μέρος του μείγματος – ανανεώσιμες, φυσικό αέριο, πυρηνική, κ.λπ. Κάθε χώρα θα αποφασίσει τι της ταιριάζει. Από την πλευρά της πυρηνικής ενέργειας, είναι σημαντικό να υπάρξει χρόνος για ενημέρωση, για κατανόηση των ρυθμιστικών απαιτήσεων και για έναρξη διαλόγου όθεν να δει μια χώρα αν και πώς αυτές οι τεχνολογίες ταιριάζουν στο ενεργειακό της σύστημα.

Αυτός ο συνδιάλεξη πρέπει να περιλαμβάνει τα πανεπιστήμια, τους ενδιαφερόμενους φορείς, αλλά και διεθνείς ρυθμιστικές αρχές – για παράδειγμα, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) παίζει σημαντικό ρόλο. Οι ρυθμιστικές αρχές ανταλλάσσουν πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές. Για την Ελλάδα, λοιπόν, είναι θέμα έναρξης αυτών των συζητήσεων και κατανόησης των απαιτήσεων.

Στην προηγούμενη συνέντευξή σας στο CNN Greece είχατε πει ότι, αν οι πολίτες κατανοούσαν πόσο ασφαλής και καθαρή είναι η πυρηνική ενέργεια, θα ήταν πολύ πιο δεκτικοί. Κατά τη σκέψη σας, ποιοι είναι οι πιο αποτελεσματικοί τρόποι για να ενημερωθεί το κοινό και να αλλάξει η αντίληψή του για την πυρηνική ενέργεια;

Αυτή η μεταποίηση αντίληψης έχει ήδη ξεκινήσει και συμβαίνει διεθνώς στον Καναδά, στη Βόρεια Αμερική, στην Ευρώπη, στην Ασία και στην Αφρική. Η αύξηση του ενδιαφέροντος για την πυρηνική κόπιασμα ξεκίνησε από την χητεία για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και ναι έχει πλέον τεθεί ως στόχος του τριπλασιασμού της χρήσης πυρηνικής ενέργειας στην COP στο Ντουμπάι (σ.σ. COP28, η 28η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή). Μάλιστα σε κάθε σύνοδο της COP, υπάρχει η σχετική αύξηση του ποσοστού της πυρηνικής ενέργειας, ως μέρος της λύσης.

Το δεύτερο ερέθισμα είναι η ενεργειακή ασφάλεια – η χητεία για σταθερή, αξιόπιστη και αυτόνομη παραγωγή ενέργειας. Αυτά τα κίνητρα έχουν αυξήσει το ενδιαφέρον και την υποστήριξη για την πυρηνική τεχνολογία.

Στον Καναδά, επαρχίες που δεν είχαν πυρηνική κόπιασμα στο παρελθόν θέλουν τώρα να μάθουν περισσότερα. Το ίδιο βλέπουμε και στα Βαλκάνια, στη Μεσόγειο, στην Ευρώπη – χώρες που δεν είχαν πυρηνική κόπιασμα δείχνουν ενδιαφέρον ή αλλάζουν στάση, όπως η Φινλανδία, η Σουηδία, οι Βαλτικές χώρες, επιπλέον και η Γερμανία.

Και αυτή η έφεση φαίνεται ξεκάθαρα στη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας στην Παγκόσμια Τράπεζα. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει προσδιορίσει ότι οι πυρηνικές τεχνολογίες είναι πλέον επιλέξιμες για να αποτελέσουν μέρος των επενδύσεων της. Βλέπουμε αυτή την ανάπτυξη στην ίδια την ΕΕ στην ταξινόμηση της και την βλέπουμε σε χώρους όπως η Αναπτυξιακή Τράπεζα της Ασίας.

Έτσι, όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά μηνύματα της μετάβασης όσον αφορά τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας τόσο σε Καναδικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο

Θα έλεγα λοιπόν ότι αυτή η μετατόπιση συντελείται σε μακροοικονομικό διεθνές επίπεδο και βλέπουμε επιτάχυνση αυτού του ενδιαφέροντος στο μέλλον, όσον αφορά και πάλι την ειρηνική μεταχείριση της πυρηνικής ενέργειας.

Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η πυρηνική κόπιασμα είναι πολύ ακριβή, αργή στην ξετύλιγμα και με προβλήματα διαχείρισης αποβλήτων – σε σύγκριση με τις ανανεώσιμες. Ποια είναι η απάντησή σας;

Στον Καναδά, η πυρηνική κόπιασμα είναι ανταγωνιστική ως προς το κόστος, σε σύγκριση με άλλες πηγές. Στην επαρχία του Οντάριο υπάρχει υβριδικό μοντέλο (κρατικές και ιδιωτικές επιχειρήσεις). Στον ιστότοπο της IESO μπορεί κανείς να δει σε πραγματικό χρόνο τις τιμές ενέργειας ανά πηγή – και θα δείτε ότι η πυρηνική ενέργεια, ως σταθερή παραγωγή, ηλεκτρικής ενέργειας είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική.

Αυτός είναι και ο λόγος που επαρχίες όπως η Σασκάτσουαν επενδύουν στην πυρηνική τεχνολογία. Το ίδιο συμβαίνει και διεθνώς – π.χ. Πολωνία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο. Η πυρηνική κόπιασμα είναι ανταγωνιστική και από πλευράς κόστους και ως προς την ενεργειακή ασφάλεια.

Όσο για τα πυρηνικά απόβλητα, στον Καναδά έχουμε λύσεις μέσω του NWMO (Οργανισμός Διαχείρισης Πυρηνικών Αποβλήτων) και των Καναδικών Πυρηνικών Εργαστηρίων. Έχουμε δημιουργήσει βάσεις για μακροπρόθεσμη διαχείριση, όπως το υπόγειο γεωλογικό αποθετήριο – λύση που εξετάζεται και στη Φινλανδία και στη Σουηδία.

Τι ρόλο παίζει η καινοπραγία (π.χ. οι μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες – SMR) στη διάδοση της πυρηνικής τεχνολογίας παγκοσμίως; Θα μπορούσαν τέτοιες λύσεις να έχουν εφαρμογή και σε αναδυόμενες οικονομίες;

Η είσοδος σε ένα απο τοπυς πυρηνικούς ανστιδραστήρες της Bruce Power στην περιοχή Kincardine, του Οντάριο στον Καναδά.

AP Photo/John Flesher

Απολύτως. Οι SMR – ισχύος ως και 300 MW – θεωρούνται ιδανικοί για αντικατάσταση μονάδων άνθρακα ή για μικρά δίκτυα. Πολλές χώρες με μικρά δίκτυα βλέπουν αυτούς τους αντιδραστήρες ως εργαλείο για τις ανάγκες τους, σε συνδυασμό με άλλες τεχνολογίες όπως το αέριο ή οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Θεωρούνται ιδανικοί επίσης σε απομακρυσμένες περιοχές, ή για την τροφοδότηση βιομηχανικών εγκαταστάσεων με υψηλή κατανάλωση ενέργειας, όπως τα information centers.

Πολλές χώρες εξετάζουν πώς θα μπορούσαν να εφαρμοστούν αυτές οι τεχνολογίες. Έτσι, μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπως ήδη έχει επισημάνει και ο πρωθυπουργός, θα πρέπει να εξετάσει το ενεργειακό της μέλλον, τις ενεργειακές της ανάγκες και πώς όλες αυτές οι τεχνολογίες θα μπορούσαν να παρέχουν μια βάδιση για την ξετύλιγμα ειρηνικών πυρηνικών προγραμμάτων, και θα έλεγα ότι οι SMR, παρουσιάζουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για αυτές τις μικρότερες χώρες σε πολλές περιπτώσεις.

Έχετε αναφέρει ότι η αποδοχή από το κοινό παραμένει ένα βασικό εμπόδιο. Υπάρχουν διεθνή παραδείγματα όπου χώρες με υψηλό αρχικά σκεπτικισμό αγκάλιασαν την πυρηνική ενέργεια; Τι μπορούμε να μάθουμε από αυτά;

Ο Καναδάς είναι τέτοιο παράδειγμα. Θεωρείται σήμερα ηγέτης στην πυρηνική κόπιασμα – λόγω της τεχνολογίας CANDU, του γεγονότος ότι καναδικές εταιρείες έχουν την Westinghouse, της ανάπτυξης SMRs, της διαχείρισης αποβλήτων κ.λπ.

Αλλά το 2015-2016 υπήρχε μεγάλη επιφυλακτικότητα. Όμως, καθώς οι στόχοι για το κλίμα και την ενεργειακή ασφάλεια έγιναν πιο πιεστικοί, η πυρηνική κόπιασμα μπήκε στον διάλογο. Η κράτος – τόσο σε ομοσπονδιακό όσο και σε επαρχιακό επίπεδο – άλλαξε πολιτική και υποστήριξε την πυρηνική ενέργεια.

Έτσι, το καναδικό παράδειγμα, είναι σε κάποιο βαθμό χαρακτηριστικό μιας χώρας όπου υπήρξε αυτός ο αρχικός δισταγμός, αλλά λόγω της αδυναμίας να χρησιμοποιηθούν μόνο άλλες μορφές παραγωγής ενέργειας, η πυρηνική ενέργεια, μπήκε ξανά στην εξίσωση.