Foresight: Πώς να διαμορφώσεις το μέλλον που θέλεις

Το μόνο βέβαιο για το μέλλον είναι η αβεβαιότητά του. Ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, με τις προκλήσεις να γίνονται ολοένα και πιο σύνθετες.

Η κλιματική κρίση, οι τεχνολογικές ανατροπές, η παγκόσμια αστάθεια και οι ραγδαίες κοινωνικές μεταβολές δημιουργούν ένα περιβάλλον στο οποίο κανείς δεν μπορεί να βασιστεί στις παραδοσιακές προσεγγίσεις. Πώς μπορούν, λοιπόν, κράτη και επιχειρήσεις—και κυρίως οι μικρές που δεν έχουν τη δυνατότητα επένδυσης εκατομμυρίων σε έρευνα και ανάπτυξη—να παραμείνουν ένα βήμα μπροστά; Η απάντηση είναι στο Foresight.

Τι είναι το Foresight και διατί το χρειάζεσαι

Το Foresight δεν είναι μόνο ένα εργαλείο στρατηγικής πρόβλεψης. Είναι ένας τρόπος σκέψης, μια ολιστική πρόσβαση που αξιοποιεί μεθοδολογίες για να «ανιχνεύει» έγκαιρα τα σήματα αλλαγής στο παρόν και να χαρτογραφεί πιθανά σενάρια για το μέλλον. Με απλά λόγια, το Foresight σε βοηθά να απαντήσεις στο κρίσιμο ερώτημα: «Τι θα συμβεί αν;».

Αν γνωρίζεις πώς να διαβάζεις τα σημάδια, μπορείς όχι απλά να προβλέψεις το μέλλον, αλλά να το διαμορφώσεις.

Foresight σε 5 βήματα

Η εφαρμογή της μεθοδολογίας Foresight γίνεται σε 5 βήματα:

1. Αναγνώριση σημάτων (Signals Identification)Η διαδικασία ξεκινά από τη συγκέντρωση στοιχείων από πολλαπλές πηγές, αναζητώντας μικρά σήματα ή ενδείξεις αλλαγής. Για παράδειγμα, μια αύξηση στη μεταχείριση της τεχνητής νοημοσύνης ή αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες μπορεί να είναι πρώιμες ενδείξεις μελλοντικών τάσεων.

2. Ανάλυση των τάσεων (Trend Analysis)Τα σήματα ομαδοποιούνται και αναλύονται προκειμένου να αναγνωριστούν οι κυρίαρχες τάσεις (megatrends). Παραδείγματα είναι η ψηφιοποίηση, η κλιματική μεταποίηση και οι δημογραφικές μεταβολές.

3. Δημιουργία σεναρίων (Scenario Planning)Στο στάδιο αυτό, αναπτύσσονται πολλαπλά πιθανά σενάρια με βάση τις τάσεις που εντοπίστηκαν. Σενάρια που απαντούν ξεκάθαρα στο ερώτημα «Τι θα συμβεί αν η συγκεκριμένη έφεση επικρατήσει;».

4. Στρατηγική αξιολόγηση (Strategic Assessment)Τα σενάρια αξιολογούνται στρατηγικά για να αναλυθούν οι πιθανές συνέπειες, οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες που δημιουργούνται, όθεν οι επιχειρήσεις ή τα κράτη να μπορούν να προετοιμαστούν ανάλογα.

5. Λήψη αποφάσεων και δράση (Decision Making & Action)Το τελευταίο στάδιο αφορά την πρακτική αξιοποίηση των ευρημάτων. Δημιουργούνται πλάνα δράσης, όθεν η επιχείρηση ή ο οργανισμός να είναι προετοιμασμένος για όλα τα σενάρια.

Γιατί το Foresight είναι το R&D των μικρών επιχειρήσεων

Οι μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να διαθέσουν σημαντικά κονδύλια στην έρευνα και ξετύλιγμα (R&D). Για μια μικρότερη επιχείρηση όμως, αυτό δεν είναι πάντοτε δυνατό. Εδώ έρχεται το Foresight ως η ιδανική εναλλακτική: οικονομική, ευέλικτη και εξαιρετικά αποτελεσματική.Αντί να βασίζεσαι σε δαπανηρές έρευνες, με το Foresight αξιοποιείς τη συλλογική ευφυΐα, την προσαρμοστικότητα και τη διορατικότητα. Η μικρή επιχείρηση που ενσωματώνει το foresight στον τρόπο λειτουργίας της, μετατρέπει τον περιορισμένο προϋπολογισμό σε ένα στρατηγικό πλεονέκτημα.

Foresight: Από το «τι θα γίνει» στο «τι μπορούμε να κάνουμε»

Η μεγαλύτερη αξία του Foresight είναι ότι μας βοηθά να αποδεχθούμε πως δεν υπάρχει ένα προκαθορισμένο μέλλον, αλλά πολλαπλά πιθανά σενάρια. Το μέλλον δεν είναι κάτι που μας συμβαίνει, είναι κάτι που συνδιαμορφώνουμε. Αυτή η πρόσβαση ενδυναμώνει κράτη και επιχειρήσεις να είναι περισσότερο προληπτικά και λιγότερο αντιδραστικά. Σε έναν κόσμο όπου η μόνη σταθερά είναι η αλλαγή, το Foresight είναι η μέθοδος που επιτρέπει όχι μόνο να προβλέπουμε την αλλαγή, αλλά και να την αξιοποιούμε

Το Foresight δεν προβλέπει μόνο το μέλλον. Δημιουργεί μέλλον.
Κάθε επιχείρηση και κάθε κράτος που θα το κατανοήσει και θα το αξιοποιήσει εγκαίρως, θα μπορέσει να μετατρέψει την αβεβαιότητα από ενειπή σε ευκαιρία.Όσο γρηγορότερα αντιληφθούμε ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε το μέλλον, αλλά μόνο να προετοιμαστούμε σωστά για αυτό, τόσο πιο έτοιμοι θα είμαστε να το υποδεχτούμε και να το διαμορφώσουμε σύμφωνα με τις προσδοκίες μας.

Γιατί το μέλλον δεν είναι εκεί έξω, μακριά. Είναι εδώ, τώρα—και μας καλεί να το αναγνωρίσουμε, να το προβλέψουμε και να το δημιουργήσουμε Οι Έλληνες οι ίδιοι.

* Η Ρεβέκκα Πιτσίκα είναι CEO της People for Business